Istana Tiada Kuasa Mutlak Tentukan Calon Setiausaha Kerajaan Negeri
Merujuk kepada kenyataan yang dibuat kepada media
oleh Setiausaha Sulit kepada DYMM Sultan
Selangor, Dato’ Mohamad Munir Bani berkenaan
pelantikan Setiausaha Kerajaan Negeri Selangor
(seperti laporan Berita Harian, 29 Disember 2010, m/s 2).
Saya sebagai Ahli Dewan Negeri yang terlibat
secara lansung dalam sebarang bentuk
pindaan undang undang digamit untuk menyatakan bahawa, apa yang berlaku dan
bagaimana isu tersebut dimainkan di media seolah-olah ada agenda jahat untuk
melaga-lagakan Kerajaan Negeri dengan pihak Istana Selangor. Sebagai rakyat
DYMM Sultan Selangor yang setia, saya memperakui bahawa kuasa eksekutif boleh
dijalankan oleh DYMM Sultan Selangor atau Majlis Mesyuarat Kerajaan (MMKN)
atau mana-mana ahli MMKN yang diberikuasa oleh MMKN sebagaimana dinyatakan
Di bawah Fasal 55 (1), Undang-Undang Tubuh Kerajaan Selangor 1959, baginda
DYMM Sultan Selangor hendaklah menjalankan fungsi baginda mengikut nasihat
MMKN atau mana-mana ahli MMKN yang bertindak di bawah kuasa am
MMKN, kecuali diperuntukkan selainnya oleh Perlembagaan Persekutuan atau
Undang-Undang Tubuh Kerajaan Selangor 1959. Ini adalah selaras dengan
kedudukan baginda sebagai Raja Berperlembagaan.
Kuasa budi bicara baginda adalah sepertimana yang dinyatakan dalam
Fasal 55 (2) (a) – (g) Undang-Undang Tubuh Kerajaan Selangor 1959,
dan mana-mana lain peruntukan yang memberikan kuasa budi bicara
kepada baginda oleh Perlembagaan Persekutuan atau Undang-undang Tubuh
Kerajaan Selangor 1959.
Setelah menyemak Undang-Undang Tubuh Kerajaan Selangor 1959, saya
dapati pelantikan Setiausaha Kerajaan Selangor sebagaimana yang diperuntukkan
oleh Fasal 52 (1), hendaklah dibuat oleh Suruhanjaya Perkhidmatan yang berkenaan.
Fasal tersebut tidak menyatakan perlunya untuk mendapat perkenan DYMM Sultan
Selangor.
Tetapi berdasarkan laporan Berita Harian tersebut, Setiausaha Sulit kepada DYMM
Sultan Selangor telah menyatakan pelantikan Setiausaha Kerajaan Selangor perlu
disembahmaklum dan mendapat perkenan baginda oleh kerana baginda adalah
kuasa eksekutif di Negeri Selangor (sebagaimana yang dinyatakan dalam Fasal 50).
Ini jelas sekali bahawa kuasa Suruhanjaya Perkhidmatan berkenaan yang dinyatakan
dalam Fasal 52 (1) telah dibaca sekali dengan Fasal 50 yang memberikan kuasa
eksekutif kepada baginda.
Persoalannya, mengapa Setiausaha Sulit kepada DYMM Sultan Selangor tersebut
tidak membaca Fasal 50 dan 52 (1) tersebut bersekali dengan Fasal 55 (1) yang
mengkehendaki baginda DYMM Sultan Selangor bertindak mengikut nasihat
MMKN dalam menjalankan mana-mana fungsi baginda?
Perlembagaan atau Undang-Undang Tubuh hendaklah bukan sahaja dibaca secara
tersurat (literal) tetapi juga hendaklah mengikut konvensyen (adat dan adab
perlembagaan). Konvensyen adalah sesuatu yang tidak bertulis tetapi menjadi
amalan dan ianya dianggap “daging yang membaluti kerangka perlembagaan”
(the flesh that covers the bare bones of the constitution).
Ia adalah satu kiasan yang mengibaratkan perlembagaan sebagai satu rangka
bernyawa yang hanya lengkap dan berfungsi dengan sempurna sekiranya ianya
dibaluti oleh tubuh. Bolehkah satu benda bernyawa berfungsi dengan rangka
sahaja tanpa daging tubuhnya?
Oleh itu, saya selaku salah seorang Ahli Dewan Negeri Selangor menegaskan bahawa:
Setiausaha Sulit kepada DYMM Sultan Selangor dan/atau mantan Ketua
Pembangkang Dewan Negeri Selangor bukanlah pihak berkuasa (authority) yang
selayaknya menafsir Undang-Undang Tubuh Kerajaan Selangor mengikut tafsiran sendiri;
baginda DYMM Sultan Selangor selaku Raja Berperlembagaan hendaklah mendapat
nasihat dan bertindak mengikut nasihat MMKN dalam menjalankan fungsi baginda
seperti yang dinyatakan dalam peruntukan Fasal 55 (1) dan (1A), Undang-undang
Tubuh Kerajaan Selangor 1959;
pelantikan Setiausaha Kerajaan Selangor oleh Suruhanjaya Perkhidmatan yang
berkenaan hendaklah bukan sahaja menyembahmaklum dan mendapat perkenan
baginda DYMM Sultan Selangor tetapi juga mengambilkira bahawa baginda
adalah Raja Berperlembagaan yang hendaklah bertindak mengikut nasihat MMKN
yang lazimnya diwakili oleh YAB Dato’ Menteri Besar Selangor; dan
pelantikan Setiausaha Kerajaan Selangor bukanlah termasuk dalam kuasa budi
bicara baginda DYMM Sultan Selangor yang dinyatakan oleh Fasal 55 (2) yang
membolehkan baginda bertindak tanpa merujuk dahulu kepada dan mendapat
nasihat dari MMKN yang sekian lamanya diwakili oleh YAB Dato’ Menteri Besar
Selangor.
Sekiranya perkara ini telah dijalankan mengikut peruntukan dan konvensyen
(adat dan adab) perlembagaan dengan melibatkan DYMM Sultan Selangor selaku
Ketua Negeri, YAB Dato’ Menteri Besar Selangor selaku Ketua Kerajaan Negeri
dan Suruhanjaya Perkhidmatan yang berkenaan selaku pihak yang dipertanggung
jawabkan membuat pelantikan, saya percaya maka sudah tentu tidak timbul isu
berkenaan pelantikan Setiausaha Kerajaan Selangor yang baru.
Demi menjaga keharmonian dan keberlansungan pentadbiran Negeri Selangor
yang tercinta ini, harapan saya janganlah mana-mana institusi yang sewajarnya,
dibelakangi dalam perkara berkaitan pelantikan jawatan utama Kerajaan Negeri
Selangor. Apakah boleh pula sekiranya jawatan Ketua Setiausaha Negara dilantik
oleh SPB Yang di-Pertuan Agong tanpa merujuk dahulu kepada YAB Perdana Menteri?
Jika ada pihak yang hanya melihat peruntukan perlembagaan atau undang-undang
tubuh secara tersurat sahaja tanpa mengambilkira konvensyen, pastinya SPB Yang
di-Pertuan Agong boleh mengisytihar darurat tanpa perlu mendapat nasihat dari
Jemaah Menteri yang diketuai oleh YAB Perdana Menteri. Ini peruntukan yang
tersurat dalam Perkara 150, Perlembagaan Persekutuan.
Namun hakikatnya, dan mahkamah juga telah menyatakan bahawa, mengikut
konvensyen, SPB Yang di-Pertuan Agong tidak boleh mengisytihar darurat
tanpa dinasihati oleh YAB Perdana Menteri yang mewakili Jemaah Menteri.
Mengapa diperingkat persekutuan SPB Yang di-Pertuan Agong perlu bertindak
mengikut nasihat YAB Perdana Menteri dalam perkara yang secara
tersurat tidak pula menyebut baginda perlu mendapat nasihat YAB Perdana
Menteri tetapi di Negeri Selangor, seolah-olah DYMM Sultan Selangor boleh
bertindak tanpa mendapat nasihat YAB Dato’ Menteri Besar hanya dengan
alasan bahawa peruntukan undang-undang tubuh tidak menyatakan secara
jelas baginda perlu merujuk kepada YAB Dato’ Menteri Besar? Adakah SPB
Yang DiPertuan Agong sahaja Raja Berperlembagaan di dalam Negara ini?
Ini adalah jelas satu tindakan yang berpilih dan tidak sama-rata. Gambaran yang
terpampang kepada rakyat adalah dua layanan yang berbeza; satu untuk Pakatan
Rakyat dan satu untuk Barisan Nasional.
Saya mengajak semua pihak untuk mengingati episod memalukan di Negeri
Perak, berkenaan tindakan menggantung ADUN Bebas pro-BN oleh Speaker
Perak telah dicabar di mahkamah, tetapi dalam kes penggantungan ahli parlimen dari
Pakatan Rakyat seperti Dato’ Sri Anwar Ibrahim, menteri berhujah bahawa kuasa
Speaker Dewan Rakyat tidak boleh dicabar di mahkamah.
Begitu juga dalam pelantikan Setiausaha Kerajaan Negeri yang lain. Mengikut
amalan dan konvensyen, ianya akan dirujuk dan dibincangkan antara Ketua Negeri
dan Ketua Kerajaan. Tetapi, apabila Negeri Selangor yang diperintah Pakatan Rakyat,
amalan dan konvensyen ini tidak dibuat. Saya yakin dan percaya rakyat Selangor
mahu YAB Dato’ Menteri Besarnya dihormati oleh semua pihak termasuk pihak istana.
Rakyat akan menolak sebarang tindakan “beraja di mata, bersultan di hati” oleh
mana-mana pihak yang bertindak sewenang-wenangnya, tidak kira sama ada oleh
raja yang berjiwa rakyat atau rakyat yang berjiwa raja.
Janganlah kerana hendak menegakkan benang yang basah, institusi negeri yang
dihormati rakyat dijadikan perkakas oleh mana-mana pihak berkepentingan.
Saya meneliti juga kenyataan Setiausaha Sulit tersebut yang menyatakan baginda
DYMM Sultan Selangor seorang sultan yang tegas dan tidak berganjak dari
keputusan yang telah dibuat. Bagaimana sekiranya keputusan yang dibuat atau
cara keputusan itu dibuat adalah salah? Adakah baginda masih tidak akan berganjak?
Harapan saya supaya ketegasan tidak dikelirukan dengan ego.
Dalam sejah telah terbukti, apabila rakyat bangkit menentang Raja, biarpun
beribu tahun kebangkitan itu berlansung akhirnya kebenaran akan menghenyak
ketidakadilan. Rakyat akan menang dalam peperangan menentang ketidakadilan!
Didoakan agar ia tidak berlaku di Selangor.
Shuhaimi Shafiei
ADUN Sri Muda
